رادیودارو چیست؟

وقتی یک ترکیب دارویی (شیمیایی) با یک رادیوایزوتوپ تحت شرایط خاصی، ترکیب ­شود، رادیودارو تشکیل می‌شود. رادیوداروها به عنوان ردیاب در تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها بکار می­روند، زیرا می­توانند اندام­های خاص یا گیرنده­های سلولی را مکان­یابی کنند. رادیوداروها دسته خاصی از داروها هستند. یک رادیودارو حاوی یک ایزوتوپ رادیواکتیو است که انرژی ساطع می‌کند و می‌توان آن را آشکارسازی کرد یا برای تهیه تصویر به عنوان عامل تشخیصی از آن استفاده کرد و یا به عنوان یک عامل درمانی برای درمان مستقیماٌ به سراغ بافت مورد نظر در بدن بیمار می­رود.

میلیون‌ها بیمار سالانه رادیوداروها را از طریق طیف وسیعی از روش‌های پزشکی هسته‌ای از ارزیابی عملکرد قلب گرفته تا مرحله‌بندی و درمان سرطان دریافت می‌کنند.

رادیوداروهای تشخیصی

رادیوداروهای تشخیصی برای تشخیص، ارزیابی و مرحله بندی بیماری تجویز می‌شوند و پزشکان و محققان را قادر می‌سازند تا فعالیت ارگان خاصی از بدن یا فعالیت بیوشیمیایی سلول‌ها را به صورت غیرتهاجمی ببینند، بیماری را تشخیص دهند یا مرحله‌بندی کنند و همچنین تشخیص دهند که کدام بیماران برای یک درمان خاص مناسب‌تر هستند و پاسخ بیمار به درمان را به طور دقیق زیر نظر بگیرند. رادیوداروهای تشخیصی به طور انتخابی در محل بیماری قرار می‌گیرند و پوزیترون یا اشعه‌ گاما آزاد می‌کنند که به وسیله دوربین‌های تصویربرداری تخصصی قابل آشکارسازی هستند. تصویربرداری به‌صورت دیجیتالی انجام شده و تصاویر با استفاده از دستگاه‌های توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) یا توموگرافی کامپیوتری با انتشار تک فوتون (SPECT) تهیه می­شوند. این ویژگی به پزشکان هسته‌ای این امکان را می‌دهد که بیماری را در مراحل ابتدایی­تری نسبت به سایر آزمایش‌های تشخیصی در تصویربرداری نشان دهد. به یک معنا، تصویربرداری به کمک رادیوداروها از درون به بیرون انجام می­شود، زیرا تابش ساطع شده از داخل بدن ثبت می­شود، نه تشعشعاتی که توسط منابع خارجی مانند اشعه ایکس تولید شده­اند.

رادیوداروهای درمانی

رادیوداروهای درمانی برای بیمار تجویز می­شود تا به طور انتخابی به جستجوی سلول های درگیر پرداخته و پرتوها را به آنها برساند. این داروها به گونه­ای طراحی شده­اند که به طور انتخابی به گیرنده­های پروتئین بیوشیمیایی خاص که رو یا درون سلول­های درگیر بیماری قرار دارند، متصل شوند. رادیوداروهای درمانی می­توانند اشکال مختلفی داشته باشند از جمله پروتئین­ها و آنتی بادی­های هدفمند، پپتیدها یا مولکول های کوچک. انواع مختلف مولکول‌ها برای حمل ایزوتوپ‌های رادیواکتیو که ذرات بتا یا آلفا با انرژی بالا آزاد می‌کنند، طراحی شده‌اند. این رادیوایزوتوپ­ها با آسیب رساندن به DNA سلول هدف، موجب مرگ سلول مورد نظر می‌شوند. رادیوداروهای درمانی جدید برای هدف قرار دادن دقیق و از بین بردن سلول­های سرطانی طراحی شده­اند و در عین حال بافت سالم طبیعی را حفظ می­کنند و به سرعت از خون و بافت­ها پاک می­شوند. تولید و توسعه رادیوداروهای درمانی یکی از مهمترین فعالیت­های شرکت پارس ایزوتوپ به شمار می­رود.